Xin chào độc giả của The Tun’s Journey!
Tún đã quay lại như lời hứa đây, ngày lên bài hôm nay là ngày 10/3/2025, kỷ niệm 50 năm chiến thắng Buôn Ma Thuột, giải phóng tỉnh Đắk Lắk và cũng là thời điểm Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 đang diễn ra.
Tôi phải edit lại quả intro này vì tôi đã đăng bài không kịp =)) Lễ hội kết thúc từ hôm kia rồi, nhưng mà vẫn lên được bài là được tha thứ nhỉ :v
Còn dịp nào phù hợp hơn để flex quê hương?
BMT
Chắc chắn không ít bạn thắc mắc địa danh này sao có nhiều tên gọi thế, từ Buôn Mê Thuật, Ban Mê Thuật, Buôn Ma Thuật, Buôn Ma Thuột.
Chính xác là Buôn Ma Thuột, viết ngắn gọn cho Buôn của A Ma Y Thuột.
Buôn trong từ Buôn làng
A Ma có nghĩa là cha trong tiếng của người đồng bào Êđê
Y Thuột là tên của người con đầu của vị tù trưởng Y Mun H'Dơk, một người có thế lực, uy tín cai quản vùng đất BMT lúc xa xưa từ cuối thế kỷ XIX.
Theo điều tra, nghiên cứu ban đầu của Tiến sĩ Lương Thanh Sơn, thực ra ông Y Mun không có con, nhưng ông có 5 người con nuôi mà Y Thuột Niê là người con đầu.
Trong cuộc đấu tranh thuở sơ khai khi thực dân Pháp xâm lược Tây Nguyên, trước sức ép của thực dân Pháp, Ama Thuột đã đồng ý cho Pháp đặt đại lý hành chính. Ngày 22-11-1904, theo đề nghị của Hội đồng tối cao Đông Dương, toàn quyền Đông Dương ban hành Nghị định thành lập Đại lý hành chính Đắk Lắk, thuộc quyền giám sát và quản trị của Khâm sứ Trung kỳ và Buôn Ma Thuột được chọn làm cơ quan hành chính của tỉnh Đắk Lắk thay cho Bản Đôn.
Từ đó, Buôn Ma Thuột trở thành thủ phủ của toàn vùng.
Với người địa phương, BMT còn được hài hước viết tắt cho thành phố Bụi Mù Trời (vì một thời nắng gió bụi đất đỏ mịt mùng); thành phố Buồn Muôn Thuở (thời kì chưa phát triển nhiều về các địa điểm vui chơi, giải trí); thành phố Bánh Mì Thịt (chắc có lẽ vì những hàng bánh mì ngon số dzách).
BMT có gì?
1 nhỏ, văn hoá bản địa đặc sắc
Chắc chắn nói về điều này thì có ngay nàng Hoa hậu H’Hen Niê đầy kiêu hãnh, icon đỉnh nóc cho nét đẹp của người đồng bào Êđê với văn hoá đậm nét vùng Tây Nguyên với văn hoá cồng chiêng đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại; với ché rượu cần đậm nghĩ sẻ chia.
“Một nghi thức quan trọng trong bất cứ một cuộc uống rượu cần nào của người Ê Đê là cử ra một người điều hành, đây không phải là thầy cúng, chủ lễ, mà là một người hiểu biết, lịch thiệp. Người điều hành có nhiệm vụ mời ai uống trước, uống sau theo thứ tự từ già đến trẻ, nữ uống trước, nam uống sau. Sau nữ chủ nhân là người khách quan trọng nhất có mặt ở buổi lễ. Người điều hành cầm cần rượu hút một ngụm rồi nhổ đi, sau đó đưa mời. Trong suốt buổi uống rượu, chiếc cần được chuyền từ tay người này sang tay người khác, mà không được để rời ra. Nếu không uống thì dùng ngón tay cái bịt đầu cần…”
Tất nhiên là bây giờ thì việc uống rượu cần không còn quá phức tạp, nghi thức như vừa nêu, nhưng những gì đẹp nhất, về sự hiếu khách, sẻ chia trong niềm nở.
Lối kiến trúc nhà sàn độc đáo
Fact: Đàn ông con trai thì đi lên bằng lối nhỏ bên trái; lối rộng rãi mái thoải ở bên phải là của đàn bà, con gái
Nhà dài không chỉ là không gian sống mà còn là nơi gắn kết bao thế hệ dòng tộc của người Ê đê. Khi người con gái lấy chồng, căn nhà được nối dài để làm nơi ở cho đôi vợ chồng mới. Rồi đến đời cháu gái, ngôi nhà lại tiếp tục nối. Cứ như thế, nhà cứ dài ra, mãi che chở cho cuộc sống của nhiều thế hệ... Trong không gian ấy, đêm đêm cả đại gia đình quây quần sum họp bên bếp lửa. Ðàn bà con gái dệt vải, thêu thùa; đàn ông sửa lại cái cày, cái cuốc; người già thì kể sử thi, đọc truyện thơ cho con trẻ. Cũng trong không gian ấy, các lễ nghi, tập tục của người Ê đê được thể hiện trọn vẹn như hồn cốt đại ngàn của dân tộc này.
Fact nữa: Người đồng bào Êđê theo chế độ mẫu hệ, của cải, đất đai được chia cho những người con gái trong gia đình. Các anh em biết phải làm gì rồi đấy.
2 nhỏ, ẩm thực trên cả tuyệt vời
Như vừa kể ở trên, Buôn Ma Thuột là vùng đất của người bản địa, nên hầu hết dân số của BMT hiện nay là người nhập cư, người bản địa chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng thể dân số. Nhờ yếu tố lịch sử này và vị trí địa lý ở miền Trung Việt Nam, Đắk Lắk nói chung và BMT nói riêng du nhập tất tần tật ẩm thực của ba miền, cộng thêm các món ẩm thực của người dân bản địa nữa, nó cứ là hết nước chấm.
Vì sao đồ ăn ngon? Chắc hẳn là vì ẩm thực ở đây được dung hòa khẩu vị của cả 3 miền, không quá nhiều mì chính/bột ngọt như ở miền Bắc, đậm đà hơn vùng Tây Bắc, lại cũng không quá ngọt như ẩm thực Sài Gòn/Miền Tây.
Một điểm cộng nữa đó chính là hầu hết tất cả món ăn ở BMT đều có rau ăn kèm đúng đỉnh, rau có khi còn nhiều và ngon hơn so với đồ ăn Đà Lạt (mặc dù Đà Lạt trồng rau nhiều vãi đạn ?!?)
Tôi chưa tìm được nơi nào bán bún real ngon ở BMT, từ bún riêu cua đồng hay riêu thịt tôm đậu phụ, nó ngon nức lòng, I can eat all week
3 nhỏ, cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ
Ở chiếc video chắc cũng đã thể hiện được rõ vẻ đẹp từ nhiên nhiên nhỉ
Video credit belongs to SOJO Dak Lak Hotel
Nhược điểm: Hầu hết địa điểm du lịch đều ở khá xa thành phố gây bất tiện cho di chuyển, chùn bước dân chơi.
4 nhỏ, những con đường ngập bóng cây
Cái nắng Tây Nguyên phải nói là siêu gắt, vì mùa nắng chả thấy mây bao giờ, bầu trời cứ trong xanh oi ả, may mắn thay thành phố có rất nhiều cây xanh, cây nào cũng to cổ thụ che chắn cho dòng người cùng xe cộ.
Nếu mà để so sánh vì 10 năm trước BMT vẫn mát mẻ hơn hiện nay, hồi đấy chưa bao giờ có chuyện nóng đến 37 38 độ C, nhưng dù cho thế nào, nhờ có rất nhiều cây xanh, buổi chiều tối ở BMT vẫn dịu mát hơn rất rất nhiều
5 nhỏ, đa văn hóa đa dân tộc
Được ở với dân tứ xứ, mình được tiếp thu tinh hoa cũng như nhìn thấy sự xấu xí của nhiều nền văn hóa khác nhau, cơ bản người con của BMT cứ như có anh em bạn bè khắp nước, du nhập kiến thức bản địa của nhiều vùng miền khác. Được cái ưu điểm tiếng địa phương nào cũng nghe hiểu được chút chút.
nhược điểm: có nguyên 1 bài mình đã viết bạn có thể đọc ở đây
Tạm kết
Khi mà giới trẻ ngày càng hướng về những gì thân thuộc “Ta về ta tắm ao ta”, hướng về cội nguồn của trải nghiệm cuộc đời, cứ nhìn sự đón nhận và thành công của BẮC BLING của nữ ca sĩ Hoà Minzy với mảnh đất địa linh nhân kiệt Bắc Ninh là sẽ rõ :D
Sương sương vậy đã chứ để mà nói hết về vùng đất iu dấu này thì chính tôi cũng cần phải đào sâu và nghiên cứu về lịch sử, văn hóa và con người.
Còn thương nhau thì về Buôn Ma Thuột, không thương cũng về ăn thử foodtour cho đã nhớ thương.
Còn thương nhau thì về Buôn Ma Thuột là một bài hát của nhạc sĩ Nguyễn Cường viết về mảnh đất Tây Nguyên, nơi ông gắn bó rất lâu.
Peace out!
- theTunjourney-
Bài viết thuộc thử thách Viết Tiếp Sức của Writing On The Net Alumni.
#Wotnalumni #ViếtTiếpSức
Share this post